چشم انسان در واقع نوعی دوربین عکاسی است.

وقتی که شما دور و بر خود را می نگرید، چشمتان عمل عکسبرداری انجام  می دهد. عدسی های چشم مانند عدسی های دوربین کار می کنند. شبکیه چشم نیز عیناً مانند فیلمی است که در دوربین عکاسی، تصویرها را در خود می پذیرد.

وقتی که نور وارد چشم می شود، سطح حساس « شبکیه » را تحت تأثیر خود قرار می دهد. همین گونه در دوربین به جای شبکیه، سطح فیلم  است که نور بر روی آن اثر می گذارد.

فیلم عکاسـی به گونه خاصی تهیه شده است، یعنی آن که مواد شیمیایی مخصوصی در بر دارد که نور، می توانـد بر آن ها اثر بگذارد و تصویر خارجی بر آن نقش ببندد. پس اگر در جهان ماده ای حساس به نور نبود، هنر عکاسی هم هرگز وجود پیدا نمی کرد.

اکنون ببینیم عمل عکسبرداری چگونه انجام می گیرد:

البته روشن است که برای انجام این کار، نخست لازم است که نور به درون دوربین بتابد تا بتواند ماده‌ حساس فیلم را تحت تأثیر خود قرار بدهد.

نور از چه راهی وارد دوربین می شود؟

از راه عدسی دوربین. پس عدسی مانند یک قیف است که نور از درون آن عبور کرده  بر صفحه فیلم پخش می شود. همین که با فشار تکـمه ای، دریچه دوربین را باز می کنیم، نور به سرعت وارد شده بر فیلم اصابت می کند. در این جا ناگهان یک واکنش شیمیایی رخ می دهد، یعنی ذرات برمور نقره که در سطح فیلم موجودند، دست خوش تغییر می شوند.

سپس وقتی که فیلم را از دوربین خارج می کنند، برای ظاهر کردنش آن را با چند مایع مختلف به عمل می آورند. در این حال می بینید که ذرات تغییر یافته‌ فیلم همه تیره شده اند، ولی جاهای دیگر فیلم همچنان روشن باقی مانده اند. همین قسمت های تیره و روشن فیلم است که تصویر را پدید می آورند.

هر چه نور شدیدتر باشد، قسمت های مختلف فیلم را تیره تر می سازد.

از ظاهر کردن فیلم یک تصویر منفی (یا نگاتیو) در اختیار ما قرار  می گیرد. نگاتیو  یعنی خلاف آن چه که در صاحب تصویر دیده می شود. بنابراین، قسمت های روشن صاحب تصویر بر روی فیلم تیره می افتد، و بر عکس قسمت های تیره اش به گونه‌ روشن نقش می بندد

مرحله بعدی،  چاپ فیلم است. یعنی اکنون هنگام آن رسیده تا فیلم منفی را بر روی کاغذ چاپ کنیم. بدین وسیله عکس مثبت ( یا پوزیتیو ) به دست می آید.  پوزیتیو یعنی تصویری که عیناً مانند خود صاحب تصویر است. برای تهیه « عکس مثبت »، فیلم را بر روی کاغذ مخصوصی قرار داده، سپس از روی آن نوری را عبور می دهند. در نتیجه، قسمت های تیره فیلم بر صفحه کاغذ، روشن و قسمت های روشن آن نیز تیره چاپ می شود. چنین تصویری درست مطابق همان شخص یا چیزی است که قبلاً با دوربین عکس آن ها را به صورت « نگاتیو » برداشته بودیم.

خلاصه، می بینید که چگونه برای گرفتن یک عکس باید نخست مرحله منفی ( یا نگاتیو ) پیموده شود، و سپس به مرحله مثبت ( یا  پوزیتیو ) و تصویر واقعی و دلخواهمان، خواهیم رسید

شهربانو دهقانی